Strona
główna »
Matura cd »
Ściągi z polskiego wypracowania z polskiego »
Wypracowania z polskiego - spis
»
>>>Kup
"matura cd" !!!<<<
Wypracowanie to zostało zamieszczone automatycznie poprzez
przekonwertowanie plików DOC na TXT. Skutkiem czego niektóre wypracowania są
zamieszczone w nieestetyczny sposób za co bardzo przepraszamy wiąże się to z
brakiem tabel i formatowania tekstu w plikach txt jak to ma miejsce w
oryginalnych plikach doc zamieszczonych na płycie. Zamieszczone wypracowanie
jest jedynie elementem informacyjnym i potwierdzającym wielkość naszego zbioru.
Poniżej przedstawione jest jedynie początkowa część wypracowania
znajdującego się na matura cd.
Oczywiście nie przedstawiamy całości
w celu zabezpieczenia się przed kopiowaniem.
Groteska to moda czy tez sposób na wyrazenie problemów wspólczesnego swiata ?
Dwóch olbrzymów przechadzajacych sie po szesnastowiecznej Francji; wiedzmy zgadujace z tajemnych mikstur losy Makbeta; Kordian lecacy na chmurze do Polski, Gustaw przebijajacy sie nozem, ale wciaz jednak zyjacy; trzydziestoletni Józio zaprowadzony przez Pimke do szkoly; chlopi którzy szczekaja jak psy; Szewcy mówiacy o skomplikowanych problemach filozoficznych; baron wkladajacy widelec w cyc hrabini Macabrini ; zwierzeta przejmujace kontrole nad folwarkiem; babcia, która nieustannie gra w karty; pokój, który jest jednoczesnie mieszkaniem, ulica i kawiarnia. Wyliczanka nie zwiazanych ze soba obrazów ? Nie. Jest cos co laczy te sceny. Groteska.
Groteska - a wiec karykaturalne przejaskrawienie jakichs cech, wyolbrzymienie zachowan, zmieszanie fantastyki z rzeczywistoscia, przemieszanie stylu podnioslego z przyziemnym. Calkowite pogwalcenie zasady decorum. Groteska poprzez swoja dziwacznosc moze smieszyc lub przerazac, zachwycac lub zniechecac. Niewatpliwie jednak jest jednym ze stylów literackiego przedstawiania swiata.
Narodziny groteskowych utworów nalezy wiazac z dzielem Francoisa Rabelais a - Gargantua i Pantagruel . Jednakze utwory takie staja sie szczególnie popularne w romantyzmie. Wielkie polskie narodowe dramaty - Dziady , Kordian , Nie-boska komedia , dramat Goethego Faust - we wszystkich tych utworach wystepuja elementy groteski. Jednakze w romantyzmie zjawisko to zwiazane jest przede wszystkim z przemieszaniem rzeczywistosci z fantastyka. Trudno mówic o jakichs wyolbrzymieniach, czy przejaskrawieniach, albo wrecz absurdach w twórczosci XIX wieku. Groteska, która obok fantastyki wprowadza takze powazne znieksztalcenie rzeczywistosci, laczenie elementów calkowicie sprzecznych i tworzenie absurdalnych sytuacji, jest juz domena naszego wieku.
Groteska poslugiwal sie Witkacy, Gombrowicz, Schulz, Orwell, Kafka, Rózewicz, Mrozek, Tuwim. Mozna powiedziec, ze poslugiwanie sie groteska stalo sie w naszym stuleciu jedna z najpopularniejszych metod twórczych. W romantyzmie groteska pojawila sie przede wszystkim ze wzgledu na zafascynowanie ówczesnych twórców tym co niezwykle, fantastyka, mistycyzmem. Sama filozofia romantyczna, która zakladala istnienie obok siebie dwóch swiatów - cielesnego i duchowego - sprawiala, ze groteska stala sie niezbednym elementem dziela literackiego. Zeby bowiem przedstawic oba swiaty w jednym dziele poeta musial je z soba polaczyc - a wiec posluzyc sie wlasnie groteska. Dlatego tez latwo zrozumiec wszechobecnosc tego zjawiska w literaturze pierwszej polowy XIX w. Dlaczego jednak groteska przezywa swój renesans w XX wieku ? Tutaj odpowiedz nie jest tak oczywista. Trudno mówic o jakims zafascynowaniu fantastyka - nasz wiek jest raczej jak zaden inny wiekiem realizmu i laicyzmu. Poetom nie snia sie juz po nocach jakies odlegle swiaty, bo zbyt wiele jest do zrobienia w tej rzeczywistosci w której zyja. Zreszta, tak jak mówilem, to wcale nie fantastyka dominuje w utworach twórców XX wiecznej groteski. Cóz wiec sprawia, ze ten bardzo specyficzny sposób pisania jest tak popularny ? Czy jest to tylko sprawa mody, pewnego powielania wzoru, który zostal przyjety za wspólczesny i godny nasladowania ? A moze groteska najpelniej odpowiada problem XX wiecznego swiata ? Moze tylko w ten sposób da sie powiedziec o tym, co jest w dwa tysiace lat po narodzeniu Chrystusa zagrozeniem dla czlowieka ? A moze w obu tych stwierdzeniach jest ziarno prawdy ?
Nie mozna udzielic odpowiedzi na to pytanie bez zastanowienia sie, co chcieli osiagnac twórcy groteski w konkretnych utworach. Czy mialo byc to tylko zaszokowanie czytelnika, swoista odmiana barokowego konceptualizmu, zwrócenie na siebie uwagi ? Czy tez moze przez groteske chcieli cos podkreslic, o czyms powiedziec, cos zasygnalizowac ? Jezeli bowiem groteska miala by sluzyc tylko wyróznieniu sie wsród tlumu innych, twórców nalezaloby niechybnie stwierdzic, ze jest to tylko i wylacznie moda. Jesli zas nie - oznaczalo by to, ze nalezy zastanowic sie, czy przypadkiem artysta nie wybral najlepszej drogi do naswietlenia pewnych spraw. Dopiero po przeanalizowaniu konkretnych przykladów mozna wyciagnac jakies wnioski. Teoria musi byc bowiem zawsze poparta praktyka.
Groteska jest bardzo wyrazna w Szewcach Witkacego. Dramat ten, bez jakichkolwiek watpliwosci nazwac mozna groteskowym. Trzeba wiec zastanowic sie, dlaczego Witkacy posluzyl sie groteska ? Czy byla to tylko zwykla chec zwrócenia na siebie uwagi ? A moze Witkacy uznal, ze tylko w taki sposób ukaze problemy swiata w którym zyje ?
Trzeba jednak uwazac, zeby analizujac dzielo Witkacego nie wpasc w pewna pulapke. Kiedy bowiem przypomnimy sobie teorie czystej formy, która to mozna traktowac jako filozofie twórcza autora Szewców mozemy odniesc mylne wrazenie, ze groteska to tylko sposób silnego oddzialywania na widza. Teoria czystej formy glosi bowiem, ze wlasciwym i jedynym celem sztuki jest doznanie pewnego uczucia metafizycznego , które moze byc osiagniete przez okreslone dzialania bohaterów polaczone z ich wypowiedziami. Nie jest wazne czego te wypowiedzi dotycza, nie jest wazna tresc jaka zawieraja - istotne jest tylko to, ze sa niezwykle, dziwaczne, niespodziewane i szokujace. Czysta forma jest wiec forma pozbawiona tresci - a moze raczej forma przy której tresc staje sie drugorzednym elementem dziela. Groteska jest wiec realizacja tych teoretycznych zalozen. Skoro tak - nie sluzy ona przedstawianiu problemów, ale ma zaskoczyc czytelnika, sprawic, ze poczuje on pewne uczucie metafizyczne . Wydawac by sie wiec moglo, ze dzielo Witkacego potwierdzi teze, ze groteska jest tylko i wylacznie moda w XX wiecznej literaturze. I w tym momencie wpadamy w pulapke. Teoria czystej formy pozostaje bowiem tylko teoria i chociaz Witkacy usiluje byc jej wierny, to jednak jego dzielo niesie cos wiecej niz uczucie metafizyczne - jest tez przeslaniem Witkacego dotyczacym stanu wspólczesnego mu swiata. Przeslanie zas - to juz pewna tresc. Skoro wiec do przedstawienia tej tresci autor uzywa groteski - to znaczy, ze ma ku temu jakies powody. Nalezy wiec dowiedziec sie - Jakie ?
Akcje Szewców bez popelnienia wiekszego bledu mozemy umiejscowic w czasie dwudziestolecia miedzywojennego, ewentualnie troche wczesniej (np. w roku 1917 jezeliby potraktowac przewrót dokonany przez czeladników i Sajetana jako odwolanie do wydarzen rewolucji pazdziernikowej). Tematem utworu jest zas wladza - przy czym widzimy tu rzadzacych (najpierw jest to Scurvy) i rzadzonych (poczatkowo tytulowi szewcy). Groteska zas ujawnia sie od samego poczatku - slyszymy jak Sajetan rozwija skomplikowane mysli filozoficzne, a ksiezna Irina Zbereznicka-Podberezka uzywa slów wulgarnych, zupelnie nie przystajacych do arystokratki. Widzimy przejaskrawiony poped seksualny Scurvyego i groteskowa rewolucje dokonana poprzez szycie butów. Wszystko to rozgrywa sie przy akompaniamencie dziwacznych i wulgarnych neologizmów. Calkowita groteska.
Wlasnie - dlaczego groteska ? Czy Witkacy nie mógl przedstawic tego wszystkiego poslugujac sie tradycyjna forma dramatu klasycznego ? Czy nie mozna bylo przedstawic zwyklej rewolucji z calym jej okrucienstwem, bez konstruowania rzeczywistosci rodem z koszmarnego snu ? Czy nie mozna bylo przedstawic zwyklych szewców, zwyklych arystokratów, zwyklych prokuratorów ? Mozna bylo. Witkacy jednak zdecydowal sie na groteske. Czy zrobil tak tylko ze wzgledu na mode ? Czy chcial byc wierny regulom czystej formy ? A moze mial trzeci, duzo wazniejszy powód ?
Trzeba sobie przypomniec jakie byly najwieksze obawy Witkacego i jego koncepcja historiozoficzna. Otóz Stanislaw Ignacy uwazal, ze oto nadchodzi zmierzch cywilizacji europejskiej, który bedzie polaczony z uprzedmiotowieniem czlowieka i zanikiem moralnosci oraz potrzeb duchowych czlowieka. To bardzo wazne w momencie, gdy zadajemy sobie pytanie: Dlaczego wlasnie groteska ? . Zobaczmy jak wyglada swiat przedstawiony w Szewcach. Czyz nie jest to wlasnie kryzys kultury ? Symptomatyczna jest tu postac ksieznej Zbereznickiej. Jest ona przedstawicielka arystokracji - a wiec stanu, który przez wiele lat byl odbiorca i twórca literatury, sztuki, etc. Co sie dzieje z ksiezna. Ona jest znudzona. Zamiast zajmowac sie sztuka - woli przeklinac z szewcami. To jest groteskowe - ale jednoczesnie tego obawia sie Witkacy. Ze ludzie, którzy stali na strazy kultury, stana sie nia znuzeni, poczuja przesyt, zniza sie do szewców i do najpierwotniejszych instynktów - takich jak zwierzecy niemal poped seksualny, którego elementy mozemy dostrzegac u ksieznej. Ksiezna jest znudzona kultura, znuzona wladza, wiec szuka czegos nowego. I w poszukiwaniu nowego robi krok wstecz, wraca do korzeni - do zakladu szewskiego. Jest to fakt groteskowy - ale nie jest to wcale przypadkowa deformacja rzeczywistosci, której autor dokonuje w imie czystej formy. To jest pewnego rodzaju przepowiednia - spojrzenie w przyszlosc. Ten absurdalny swiat, okazuje sie byc bardzo bliski. Trzeba nam pamietac, ze Witkacy widzial na wlasne oczy rewolucje bolszewicka - która pod wieloma wzgledami takze wydawala sie absurdalna i groteskowa. A jednak miala miejsce rzeczywiscie. Absurd przedstawionego w Szewcach swiata nie jest niczym przypadkowym - to ostrzezenie przed tym, ze taki absurd moze stac sie rzeczywistoscia. Czyz bowiem nie mielismy chlopomanii na poczatku XX wieku, czyz arystokracja nie chciala wracac do korzeni ? To przeciez takze mialo w sobie cos z groteski. Okazuje sie wiec, ze groteska uzyta przez Witkacego nie jest wcale literackim eksperymentem, ale ksztaltowaniem rzeczywistosci, która wkrótce ma sie ziscic.
Mówimy, ze groteskowi sa Sajetan i czeladnicy, którzy posluguja sie fachowymi terminami filozoficznymi, czy tez slowami pochodzacymi z francuskiego. Absurd - mówimy. Zgoda. Ale czy ten absurd nie realizowal sie w czasach rewolucji bolszewickiej ? Wtedy takze ludzie dotychczas prosci, dotychczas pokornie sluchajacy cara i urzedników ziemskich nagle zaczeli filozofowac, organizowac rady robotnicze, stwarzac nowych wizji swiata. To oni mieli rzadzic krajem ! I chociaz ostatecznie jedna dyktatura zastapila druga, to jednak ta nowa miala rodowód wlasnie ludowo-robotniczy. Groteska ? Moze - ale taka wlasnie byla rzeczywistosc. Dlatego znowu - przedstawienie Sajetana i czeladników moze wydawac sie absurdalne, jest groteska - ale jednoczesnie jest bardzo bliskie wspólczesnosci Witkacego. To nie jest zaden wymysl twórcy, udziwnianie dziela - to przedstawianie swiata jakim moze on sie stac. A moze sie stac wlasnie groteskowy - z ksiezna, która chce szyc buty, z szewcami sprawujacymi dyktature, z chaosem stale zmieniajacej sie wladzy. Pierwsza polowa dwudziestego wieku, byla bowiem czasem ideologii, które pociagaly za soba tlum. I chociaz ideologie te czesto byly groteskowe w swoim zaklamaniu, absurdalne w wielu punktach - to jednak swiat je przyjal. Przyjal absurdalna nienawisc faszyzmu, groteskowa utopie komunizmu. Witkacy przeczuwal to - w dodatku kilkanascie lat wczesniej niz mialo to faktycznie miejsce. Przeczuwal to - i chcial o tym powiedziec swiatu. A skoro musial pisac o przyszlosci która bedzie tylez tragiczna co groteskowa - czym mial sie posluzyc jesli nie groteska ? Nie ze wzgledu na mode, nie ze wzgledu na czysta forme - ale wlasnie po to, zeby przedstawic swiat takim jakim on sie stanie. Szewcy bowiem przy calej swojej absurdalnosci - to wizja swiata w którym dochodzi do znuzenia dawnym porzadkiem, brak jest za to jakiegos rozsadnego nowego ladu, dlatego dochodzi do uwsteczniajacej ludzkosc rewolucji w wyniku której dochodza do wladzy ci, którzy powinni byc rzadzeni. Ten obraz - to obraz lat trzydziestych, kiedy to ludzie spragnieni byli ideologii i bez wahania przyjmowali faszyzm, albo komunizm. Rzadzic zaczeli ci, którzy powinni byc rzadzeni. Chociaz ostatecznie czlowiek zdolal uchronic si...
>>>Kup
"matura cd" !!!<<<