TYTUŁ I CEL KSIĘGI (1,1-7)

Strona główna » Matura cd » Ściągi z polskiego wypracowania z polskiego » Wypracowania z polskiego - spis »

Wypracowanie to zostało zamieszczone automatycznie poprzez przekonwertowanie plików DOC na TXT. Skutkiem czego niektóre wypracowania są zamieszczone w nieestetyczny sposób za co bardzo przepraszamy wiąże się to z brakiem tabel i formatowania tekstu w plikach txt jak to ma miejsce w oryginalnych plikach doc zamieszczonych na płycie. Zamieszczone wypracowanie jest jedynie elementem informacyjnym i potwierdzającym wielkość naszego zbioru.

Poniżej przedstawione jest jedynie początkowa część wypracowania
znajdującego się na matura cd.
Oczywiście nie przedstawiamy całości
w celu zabezpieczenia się przed kopiowaniem.

TYTUŁ I CEL KSIĘGI (1,1-7) 1 I 1 Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla izraelskiego, dla poznania mądrośá i karności, 2 dla zrozumienia słów roztropnych 3 i dla przyjęcia ćwiczenia w nauce, sprawiedliwości, sądu i prawości; 4 dla udzielenia niedoświadczonym biegłości, młodemu umiejętności i rozumu. 5 Mądry słuchając mędrszym będzie, a rozumny rządy otrzyma. 6 Wyrozumie przypowieść i wykład, słowa mądrych i zagadki ich. 7 Bojaźń Pańska początkiem mądrości; mądrością i nauką głupi gardzą. CZĘŚĆ I (1,8 - 9,18) OGÓLNE NAPOMNIENIA MĄDROŚCI 1. NALEŻY UNIKAĆ TOWARZYSTWA LUDZI ZŁYCH (1,8-19). 8 Słuchaj, synu mój, napomnienia ojca twego, a nie opuszczaj wskazówek matki twojej, 9 aby była przydana ozdoba głowie twojej i łańcuch szyi twojej. 10 Synu mój, jeśliby cię nęcili grzesznicy, nie przyzwalaj im! 11 Jeśliby rzekli : Pójdź z nami, zasadźmy się na krew, skrycie połóżmy sidła na niewinnego bez przyczyny; połkniemy go jak otchłań żywego, 12 a całego jak zstępującego do grobu; wszelką cenną nlajętność znajdziemy, 13 napełnimy domy naśze łupem; 14 puść los z nami, mieszek jeden niech będzie wszystkich nas : 15 synu mój, nie chodź z nimi, powściągnij nogę twoją od ścieżek ich! 16 Albowiem nogi ich biegną do złego i spieszą się, aby krew przelali. 17 Ale na próżno zarzucają sieć przed oczyma skrzydlatych. 18 Oni też przeciw krwi swojej zasadzają się i czynią zasadzkę przeciw duszom swoim. 19 Takie są ścieżki wszelkiego chciwego : dusze posiadających porywają. 2. WEZWANIE MĄDROŚCI (1,20-33). Mądrość publicznie woła (20-21). Niech wszyscy sluchają jej napomnień (20-21). Tych, którzy nią gardzą, ona wyśmieje w ich zgubie (24-26) i opuści ich (27-33). 20 Mądrość przed domami woła, na ulicach głos swój podnosi, 21 na czele gromad woła, we drzwiach bram miejskich wygłasza słowa swe, mówiąc : 22 Dopókiż naiwni będziecie miłować dzieciństwo ? dopóki głupi rzeczy im szkodliwych żądać będą, a nieroztropni nienawidzieć umiejętności? 23 Nawróćcie się na upomnienie moje! Oto objawię wam ducha mego i ukażę wam słowa moje. 24 Ponieważ wołałam, a nie chcieliście, wyciągałam rękę moją, a nie było, kto by spojrzał, 25 wzgardziliście wszelką radą moją i zaniedbaliście upomnień moich : 26 ja też śmiać się będę w waszym zatraceniu i urągać będę, gdy to na was przyjdzie, czegoście się bali. 27 Gdy przypadnie nagle nieszczęście, i zguba jak burza nadciągnie, kiedy przyjdzie na was utrapienie i ucisk, 28 wtedy mnie wzywać będą, a nie wysłucham, rano wstaną, a nie znajdą mnie, 29 dlatego że mieli w nienawiści karność, a bojaźni Pańskiej nie przyjęli, 30 ani przestawali na radzie mojej, i uwłaczali wszelkiemu napomnieniu memu. 31 A tak będą jeść owoce drogi swojej i nasycą się pomysłami swymi. 32 Odwrócenie prostaczków zamorduje ich, a szczęście głupców zatraci ich. 33 Ale kto mnie usłucha, bez bojaźni będzie odpoczywał i zażyje obfitości, bez obawy złego. 3. OWOCE MĄDROŚCI (2,1-22). Kto szuka mądrości (1-4), osiągnie bojaźni i poznanie Boga, oraz jego opiekę (5-9), ustrzeże się od towaczystwa złych ludzi (10-15) i od obcych niewiast (16-19), a dostąpi błogosławieństw przeznaczonego dobrym (20-22). 2 1 Synu mój, jeśli przyjmiesz mowy moje, a przykazania moje zachowasz przy sobie, 2 tak iżby słuchało mądrości ucho twoje: nakłoń serca swego ku słuchaniu roztropności. 3 Bo jeśli wezwiesz mądrości i nakłonisz serce twe ku roztropności; 4 jeśli jej szukać będziesz jak pieniędzy, a jak za skarbami kopać za nią będziesz: 5 wtedy zrozumiesz bojaźń Pańską i umiejętność Bożą znajdziesz. 6 Bo Pan daje mądrość, a z ust jego roztropność i umiejętność. 7 Strzec będzie zbawienia prawych i obroni chodzących w prostocie, 8 chroniąc ścieżki sprawiedliwości i drogi świętych osłaniając. 9 Wtedy zrozumiesz sprawiedliwość i sąd, i prawość, i wszelką ścieżkę dobrą. 10 - Jeśli wejdzie mądrość do serca twego, a umiejętność spodoba się duszy twojej, 11 przezorność strzec cię będzie, a roztropność zachowa cię: 12 abyś był wyrwany z drogi złej i od człowieka, który mówił przewrotności; od tych, co opuszczają drogę prostą, 13 a chodzą drogami ciemnymi ; którzy się weselą źle uczyniwszy, 14 i radują się z rzeczy najgorszych; 15 których drogi przewrotne są i postępki bezecne; 16 - abyś był uratowany od cudzej niewiasty i od obcej, 17 która umila mowy swoje i opuszcza wodza młodości swojej, i zapomniała przymierza Boga swego; 18 albowiem dom jej nachylił się do śmierci i ścieżki jej do otchłani; 19 wszyscy, którzy wchodzą do niej, nie wrócą się i nie chwycą się ścieżki żywota; 20 - abyś chodził drogą dobrą, i strzegł sprawiedliwych ścieżek. 21 Bo którzy są prawi, będą mieszkać na ziemi, a prości trwać będą na niej. 22 Ale bezbożni będą wytraceni z ziemi, a którzy czynią niesprawiedliwie, będą z niej zniesieni. 4. PRZESTRZEGANIE MIŁOSIERDZIA I PRAWDY, ODDANIE SIĘ BOGU (3,1-12). 3 1 Synu mój, nie zapominaj pouczenia mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje; 2 przedłużenia bowiem dni i lat żywota i pokoju przydadzą tobie. 3 - Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; obwiń je około szyi twojej i napisz na tablicach serca twego, 4 a znajdziesz łaskę i rozum dobry u Boga i u ludzi. 5 - Miej ufność w Panu ze wszystkiego serca swego, a nie polegaj na roztropności twojej; 6 na wszystkich drogach twoich myśl o nim, a on prosto pokieruje ścieżki twoje. 7 - Nie bądź we własnych oczach mądrym, bój się Boga, a odstępuj od złego; 8 gdyż będzie to zdrowiem dla ciała twego i odwilżeniem dla kości twoich. 9 - Czcij Pana z majętności twojej i z pierwocin wszelkiego zboża twego dawaj mu, 10 a napełnią się gumna twoje obfitością i prasy twe winem opływać będą. 11 - Karności Pańskiej, synu mój, nie odrzucaj, i nie upadaj na duchu, gdy od niego karany bywasz, 12 bo kogo Pan miłuje, karze i podoba sobie w nim jak ojciec w synu. 5. WARTOŚĆ MĄDROŚCI (3,13-26). Mądrość cenniejsza jest niż wszystkie skarby (13-15); wiele dóbr przysparza człowiekowi (16-I8). Bóg mądrością świat stworzył (19-20). Mądrość zapewnia bezpieczeństwo (21-26). 13 Błogosławiony człowiek, który znalazł mądrość i który obfituje w roztropność: 14 lepsze jest nabycie jej niźli kupczenie srebrem, a owoc jej niż najlepsze i najczystsze złoto; 15 droższa jest nad wszystkie bogactwa, a nic z tego, co zwykło się pożądać, nie może być z nią porównane. 16 - Przedłużenie dni na prawicy jej, a na lewicy jej bogactwa i sława. 17 Drogi jej - drogi piękne,i wszystkie ścieżki jej spokojne. 18 Drzewem żywota jest tym, którzy się jej chwycili, i błogosławiony, który jąotrzyma. 19 - Pan mądrością ugruntował ziemię, roztropnością niebiosa utwierdził. 20 Mądrością jego wytrysnęły głębokości i obłoki skraplają się w rosę. 21 - Synu mój, niech te rzeczy nie schodzą z oczu twoich; 22 strzeż zakonu i rady, a będą życiem dla duszy twojej i ozdobą dla szyi twojej; 23 wtedy pójdziesz śmiało drogą twoją i noga twoja nie potknie się; jeśli zaśniesz, nie zlękniesz się; 24 będziesz odpoczywał i będzie słodki sen twój; 25 nie ulękniesz się strachu nagłego ani napadających na ciebie mocy bezbożników. 26 Pan bowiem będzie przy boku twoim i będzie strzegł nogi twojej, aby cię nie pojmano. 6. ZALECENIE MIŁOŚCI BLIŻNIEGO (3,27-30). 27 Nie zabraniaj dobrze czynić temu, który może ; jeśli możesz, i sam dobrze czyń. 28 Nie mów przyjacielowi twemu : Idź i wróć się, a jutro ci dam, gdy możesz zaraz dać. 29 Nie obmyśłaj przeciw przyjacielowi twemu zła, gdy on w tobie ufność pokłada. 30 Nie sprzeczaj się z człowiekiem bez przyczyny, gdy on tobie nic złego nie uczynił. 7. NIE ZAZDROŚCIĆ BEZBOŻNEMU I NIE IŚĆ ZA NIM (3,31-35). 31 Nie zazdrość człowiekowi niesprawiedliwemu i nie naśladuj dróg jego ; 32 bo obrzydłością jest Panu każdy. naśmiewca, a z prostymi rozmowa jego. 33 Ubóstwo od Pana w domu bezbożnego, lecz mieszkania sprawiedliwych będą błogosławione. 34 On się naśmieje z naśmiewców, a cichym da łaskę. 35 Sławę mądrzy osiągną, a wywyższeniem głupich zelżywość. 8. NOWA ZACHĘTA DO NABYWANIA MĄDROŚCI (4,1-27). Ojciec napomina swego syna, by starał się o mądrość (1-9). Należy iść drogą mądrości (10-13), a unikać drogi bezbożnych (14-19), strzec serca, ust, oczu i postępowania (20-27). 4 1 Słuchajcie synowie, nauki ojca a starajcie się poznać roztropność. 2 Dar dobry dam wam, nie opuszczajcie zakonu mego. 3 Bo i ja byłem synem u ojca mego, młodziutkim i jedynaczkiem przed matką moją; 4 i nauczał mię, i mówił : Niech przyjmie słowa moje serce twoje; strzeż przykazań moich, a będziesz żył! 5 Osiągnij mądrość, osiągnij roztropność ; nie zapominaj ani się nie uchylaj od słów ust moich. 6 Nie opuszczaj jej, a będzie cię strzegła; miłuj ją, a zachowa cię. 7 Początek mądrości: osiągnij mądrość i za wszelką posiadłość twoją nabywaj roztropności; 8 uchwyć się jej, a wywyższy cię; będziesz wysławiony od niej, gdy ją obejmiesz; 9 da na głowę twoją pomnożenie łaski i koroną ozdobną nakryje cię. 10 - Słuchaj, synu mój, i przyjmij słowa moje, aby ci się pomnożyły lata żywota. 11 Drogę mądrości ukażę tobie, poprowadzę cię ścieżkami prawości; 12 gdy nimi pójdziesz, nie będą ściśnięte kroki twoje, a biegnąc nie będziesz miał zawady. 13 - Trzymaj się nauki, nie opuszczaj jej ; strzeż jej; bo ona jest życiem twoim. 14 Nie kochaj się w ścieżkach bezbożników, ani sobie podobaj w drodze niegodziwców. 15 Uciekaj od niej i nie chodź po niej, odwróć się i opuść ją. 16 Nie śpią bowiem dopóki czego złego nie popełnią i nie mogą spać, aż kogo podejdą ; 17 jedzą chleb bezbożności i wino nieprawości piją. 18 A ścieżka sprawiedliwych jak jasna światlość wschodzi i rośnie aż do pełnego dnia. 19 Droga bezbożnych ciemna, nie wiedzą, gdzie upadną: 20 - Synu mój, słuchaj słów moich i na mowy moje nakłoń ucha twego ; 21 niech nie odchodzą od oczu twoich; chowaj je wpośród serca twego; 22 życiem bowiem są dla tych, którzy je znajdują i zdrowiem dla całego ciała. 23 Wszelaką strażą strzeż serca twego, bo z niego życie pochodzi. 24 Oddal od siebie usta przewrotne, a wargi uwłaczające niechaj będą daleko od ciebie. 25 Oczy twoje niechaj prosto patrzą, a powieki twe niech uprzedzają kroki twoje. 26 Prostuj ścieżki dla nóg twoich, a wszystkie drogi twoje będą ustalone. 27 Nie ustępuj na prawo ani na lewo, odwróć nogę twoją od złego ; bo drogi, które są po prawej stronie, zna Pan, a przewrotne są te, które są po lewej stronie. A on prostymi uczyni biegi twoje i drogi twoje w pokoju poprowadzi. 9. UNIKAĆ NIERZĄDNIC (5,1-23). Zła niewiasta uwodzi swymi wdziękami, lecz gotuje nieszczęście ( 1 -6). Cudzołóstwo prowadzi do zguby i do wyrzutów sumienia (7-14). Przywiązanie do wlasnej żony ustrzeże od niewierności ( 15 -20). Za zrządzeniem Bożym własna nieprawość gubi człowieka (21-23). 5 1 Synu mój, bądź pełen mądrości mojej, a ku roztropności mojej nakłoń ucha twego, 2 abyś strzegł myśli, a wargi twe by zachowały naukę. 3 Nie słuchaj chytrości niewieściej, kapiącym bowiem plastrem miodu wargi nierządnicy, a gardło jej gładsze niż oliwa, 4 lecz koniec jej gorzki jak piołun, i ostry jak miecz obosieczny. 5 Nogi jej zstępują do śmierci, a kroki jej dochodzą do otchłani. 6 Po ścieżce żywota nic chodzą, błędne są kroki jej i niewybadane. 7 - Teraz tedy, synu mój, słuchaj mię, a nie odstępuj od słów ust moich. 8 Oddal od niej drogę twoją, a nie zbliżaj się do drzwi domu jej, 9 abyś nie wydał obcym czci twojej, a lat twoich okrutnemu; 10 by się snadź nie nasycili obcy siłą twoją, a prace twe nie były w cudzym domu, 11 i abyś na końcu, kiedy zniszczysz mięśnie twoje i ciało twoje, nie musiał wzdychać i mówić : 12 Czemuż się brzydziłem nauką, a serce moje nie przyjęło karcenia, 13 i nie słuchałem głosu uczących mię, i ku nauczycielom nie nachyliłem ucha mego? 14 Byłbym prawie w każde nieszczęście popadł w pośrodku zgromadzenia i zboru. 15 - Pij wodę z cysterny twojej i wody płynące studni twojej ; 16 niech ściekają źródła twoje z domu, a na ulicach wody twe rozdzielaj. 17 Miej je sam, a obcy niech nie będą uczestnikami twymi. 18 Niech będzie zdrój twój błogosławiony, i wesel się z żoną młodości twojej: 19 łania to najmilsza i jelonek najwdzięczniejszy; piersi jej niech cię upajają na każdy czas, a miłością jej rozkoszuj się ustawicznie. 20 Czemu, synu mój, dajesz się uwodzić obcej i odpoczywasz na łonie cudzej? 21 - Pan patrzy na drogi człowieka, i uważa na wszystkie kroki jego. 22 Własne nieprawości chwytają niegodziwca, a powrozami grzechów swych związany bywa. 23 On umrze, przeto że nie miał karności, a w wielkości głupoty swojej oszukany będzie. 10. NIE DAWAĆ PORĘKI (6,1-5). 6 1 Synu mój, jeśli poręczyłeś za przyjaciela twego, uwiązałeś u obcego rękę twoją: 2 usidliłeś się słowami ust twoich i pojmany jesteś własnymi mowami. 3 Uczyńże tedy, co mówię, synu mój, i wyzwól się sam, bo wpadłeś w rękę bliźniego twego : biegaj, spiesz się, zbudź przyjaciela twego ; 4 nie dawaj snu oczom twoim i niech nie drzemią powieki twoje. 5 Wyrwij się jak sarna z ręki i jak ptak z ręki ptasznika ! 11. UNIKAĆ LENISTWA (6,6-11). 6 Idź do mrówki, o leniwcze, a przypatruj się drogom jej i ucz się mądrości ! 7 Ona nie mając wodza ani nauczyciela ani przełożonego, 8 gotuje w lecie pokarm dla siebie i gromadzi we żniwa, co by jadła. 9 A dokądże, leniwcze, spać będziesz ? Kiedy powstaniesz ze snu swego? 10 Trochę pośpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, aby spać : 11 i przyjdzie na cię jak przechodzień niedostatek, a ubóstwo jak mąż zbrojny. Lecz jeśli będziesz nieleniwy, przyjdzie jak źródło żniwo twoje, a niedostatek daleko ucieknie od ciebie. 12. OBŁUDA (6,12-15). 12 Człowiek odstępca, mąż nieużyteczny, chodzi z przewrotnymi ustami, mruga oczyma, pociera nogą, 13 palcem mówi, 14 przewromym sercem wymyśla zło, a na każdy czas swary rozsiewa. 15Temu nagle przyjdzie zatracenie jego i niespodzianie skruszony będzie, a nie będzie dlań więcej lekarstwa. 13. SIEDEM RZECZY, KTÓRYCH NIENAWIDZI PAN (6,16-19). 16 Sześć rzeczy jest, których nienawidzi Pan, siódmą brzydzi się dusza jego: 17 oczu wyniosłych, języka kłamliwego, rąk przelewających krew niewinną, 18 serca knującego zamysły złośliwe, nóg prędkich, by biec ku złemu, 19 świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rozterki między braćmi. 14. OSTRZEŻENIE PRZED CUDZOŁOŻNICĄ (20-35). Ważność nauki (20-24). Przestawanie z taką niewiastą prowadzi do pewnej zguby i hańby (25-35). 20 Zachowaj, synu mój, przykazania ojca twego, a nie opuszczaj wskazań matki twojej. 21 Uwiąż je na zawsze u serca twego i obwiń około szyi twojej. 22 Gdy będziesz chodził, niechaj idą z tobą, gdy będziesz spał, niech cię strzegą, a gdy się ocucisz, rozmawiaj z nimi, 23 bo przykazanie pochodnią jest, a wskazania światłością, i drogą do życia jest napomnienie karności; 24 aby cię strzegły od złej niewiasty, od łagodnego języka obcej. 25 - Niechaj nie pożąda piękności jej serce twoje, i nie daj się pojmać mruganiu jej; 26 cena bowiem nierządnicy ledwie za jeden chleb stoi, a niewiasta zamężna drogą duszę chwyta. 27 Czyż człowiek może skryć ogień w zanadrzu swoim, tak aby nie gorzały szaty jego ? 28 albo chodzić po rozpalonym węglu, tak aby się nie poparzyły nogi jego? 29 Tak ten, który wnijdzie do żony bliźniego swego, nie będzie czysty, kiedy się jej dotknie. 30 Niewielka jest wina, kiedy kto ukradnie, bo kradnie, aby duszę łaknącą nasycić; 31gdy go też zdybią, nagrodzi siedmiorako i odda wszystką majętność domu swego. 32 Ale kto cudzołożnikiem jest, przez głupotę serca straci duszę swoją; 33 zelżywość i sromotę zbiera sobie, a hańba jego nie będzie zgładzona, 34 bo zawistna miłość i zapalczywość męża nie przepuści w dzień pomsty, 35 i nie przystanie on na niczyje prośby, i nie przyjmie za okup nawet licznych darów. 15. TEN SAM TEMAT (7,1-27). Niech mądrość ustrzeże młodzieńca przed niewiastą obcą (1-5) ! Opis : młodzieniec niedoświadczony (6-9); zła niewiasta, czyhająca na swą ofiarę (10-12); spotkanie i pokusa (13-20); upadek (21-23). Napomnienie do roztropności, by uniknąć zgubnych skutków grzechu (24-27). 7 1 Synu mój, strzeż mów moich, a przykazania moje zachowaj u siebie. 2 Synu, strzeż przykazań moich, a będziesz żył, i wskazań moich jak źrenicy oka twego. 3 Przywiąż je do palców twoich, napisz je na tablicach serca twego. 4 Mów do mądrości : Siostrą moją jesteś, a roztropność nazywaj przyjaciółką swoją, 5 aby cię strzegła od obcej niewiasty i od cudzej, która słowa swoje łagodnymi czyni. 6 - Bo oknem domu swego przez kratę wyglądałem i ujrzałem niedoświadczonych, 7 obaczyłem głupiego młodzieńca, 8 który szedł przez ulicę koło rogu i w pobliżu drogi domu jej postępował zmierzchem, 9 pod wieczór, w ciemności nocnej i w mroku. 10 A oto wyszła naprzeciw niego niewiasta w ubiorze wszetecznym, gotowa na łowienie dusz, świegotliwa i niesforna, 11 niespokojna i nie mogąca ustać w domu swym na nogach swoich, 12 to przed domem, to na ulicach, to na rogach zasadzkę czyniąca. 13 I ująwszy młodzieńca pocałowała go, a niewstydliwą twarzą pochlebia mówiąc: 14 Ślubowałam 14 ofiary za zdrowie, dzisiaj spełniłam śluby moje. 15 Przeto wyszłam naprzeciw ciebie pragnąc cię widzieć, i znalazłam. 16 Usznurowałam wstęgami łóżko moje, usłałam je kobiercami wzorzystymi z Egiptu, 17 pokropiłam pościel moją mirrą i aloesem i cynamonem. Pójdźże, 18 upijmy się piersiami i używajmy pożądanych uścisków aż do białego dnia! 19 Bo nie ma męża w domu, pojechał w daleką drogę, wziął ze sobą worek pieniędzy, 20 na pełnię księżyca ma się wrócić do domu swego. 21 Usidliła go wielu słowami i pochlebstwem ust przyciągnęła go. 22 Wnet poszedł za nią jak wół, gdy go na rzeź wiodą, i jak baran głupi, który podskakuje, a nie wie, że go ciagną, 23 by go związać, aż przebije strzała wątrobę jego ; jak gdyby ptak spieszył się do sidła, a nie wie, że idzie o niebezpieczeństwo życia jego. 24 - Teraz,tedy, synu mój, słuchaj mnie i bacz na słowa ust moich. 25 Niechaj nie zbacza na drogi jej serce twoje i nie daj się uwieść ścieżkom jej; 26 wielu bowiem zraniwszy powaliła i najmocniejsi od niej zostali zabici. 27 Drogą do otchłani dom jej, przechodzącą aż do komnat śmierci. 16. MĄDROŚĆ SAMA SIEBIE SŁAWI I POLECA JAKO MISTRZYNIĘ (8,1-36). Na miejscach najbardziej widocznych i uczęszczanych woła mądrość (1-3), wzywając wszystkich, a złaszcza niedoświadczonych (4-6), by słuchaĹ słów prawdziwych i sprawiedliwych, które wychodzą z jej ust (7-1 l). Dobra, jakie obiecuje, są: wiedza, nienawiść złego, rada i moc, bogactwa, chwała, sprawiedliwość (12-21). Mądrość u Boga była, zanim cokolwiek zostało stworzone (22-26) i z Nim była czynna w stworzeniu (27-31). Szczęście tego, co znalazł mądrość (32-36). 8 1 Czyż mądrość nie woła, a roztropność nie wydaje głosu swego? 2 Na wierzchach i wysokich górach, przy drodze, w pośrodku dróg stojąc, 3 przy bramach miejskich i w samych drzwiach odzywa się mówiąc : 4 O ludzie, do was wołam, a głos mój do synów człowieczych! 5 Zrozumiejcież maluczcy, przezorność, a głupcy, uważajcie! 6 Słuchajcie, bo o wielkich rzeczach mówić będę i otworzą się usta moje, aby opowiadać, co jest prawe. 7 - Prawdę rozmyślać będzie gardło moje, a wargi moje będą się brzydzić bezbożnością. 8 Sprawiedliwe są wszystkie mowy moje, nie ma w nich nic krzywego ani przewrotnego ; 9 słuszne są dla rozumnych i prawe dla znajdujących umiejętność. 10 Przyjmijcie ćwiczenie moje, a nie pieniądze, umiejętność raczej niż złoto obierajcie. 11 Lepsza jest bowiem mądrość nad wszelakie najdroższe rzeczy, i nic godnego pożądania nie może być z nią porównane. 12 - Ja, mądrość, mieszkam w radzie i w myślach rozumnych przebywam. 13 Bojaźń Pańska nienawidzi zła ; pychą i hardością, i drogą złą, i usty dwujęzycznymi brzydzę się. 14 Moja jest rada i prawość, moja jest roztropność, moje jest męstwo. 15 Przeze mnnie królowie królują i prawodawcy stanowią, co jest sprawiedliwe. 16 Przeze mnie książęta panują i władcy wymierzają sprawiedliwość. 17 Ja miłuję tych, którzy mnie miłują, a którzy rano wstają do mnie, znajdą mnie. 18 Przy mnie są bogactwa i sława, pyszne majętności i sprawiedliwość. 19 Lepszy bowiem jest owoc mój niż złoto i kamienie drogie, a plony moje niż srebro wyborne. 20 Po drogach sprawiedliwości chodzę, w pośrodku ścieżek sądu, 21 aby ubogacić tych, którzy mię miłują, i skarbce ich napełnić. 22 - Pan mię posiadł na początku dróg swoich, pierwej niźli co uczynił od początku. 23 Od wieku jestem ustanowiona i od dawna, pierwej niźli się ziemia stała. 24 Jeszcze nie było głębiny, a ja już poczęta byłam ; jeszcze źródła wód nie wytrysnęły, 25 jeszcze góry potężną masą me stanęły, przed pagórkami jam się rodziła ; 26 jeszcze był zlemi nie uczynił, ani rzek, ani zawias okręgu ziemi. 27 Gdy gotował niebiosa, byłam przy tym; gdy według dokładnego prawa kołem otaczał głębiny, 28 gdy niebiosa utwierdzał w górze i ważył źródła wód, 29 gdy zakładał morzu granice jego i ustawę dawał wodom, aby nie przestępowały granic swoich; kiedy zawieszał fundamenty ziemi. 30 Z Nim byłam wszystko urządzając, i rozkoszowałam się na każdy dzień, igrając przed nim w każdy czas, 31 igrając po okręgu ziemi, a rozkoszą moją być z synami człowieczymi. 32 - Teraz tedy, synowie, słuchajcie mię : błogosławieni, którzy strzegą dróg moich! 33 Słuchajcie napomnienia i bądźcie mądrymi, a nie odrzucajcie go. 34 Błogosławiony człowiek, który mnie słucha i który czuwa u drzwi moich na każdy dzień, i pilnuje u podwojów drzwi moich. 35 Kto mnie znajdzie, znajdzie żywot i wyczerpie zbawienie od Pana; 36 ale kto przeciw mnie zgrzeszy, zrani duszę swoją. Wszyscy, którzy mnie nienawidzą, kochają się w śmierci. 17. BIESIADA MĄDROŚCI (9,1-12). Przygotowanie (1-2); sproszenie gości (3 -6). Od słuchania nauk mądrości wykluczeni są naśmiewcy, dopuszczeni mądrzy i sprawiedliwi, którzy stąd odniosą dla siebie pożytek (7-12). 9 1 Mądrość zbudowała sobie dom, wyciosała siedem filarów. 2 Zabiła ofiarne zwierzęta swoje, zamieszała wino i stół swój zastawiła. 3 Posłała służące swe, aby przyzwały, na zamek i na mury miejskie : 4 Jeśli kto jest maluczki, niech przyjdzie do mnie ! A do głupich mówiła : 5 Pójdźcie, pożywajcie chleba mego i pijcie wino, które wam zamieszałam ! 6 Opuśćcie dzieciństwo, a żyjcie i chodźcie drogami roztropności! 7 - Kto uczy naśmiewcę, sam sobie krzywdę czyni, a kto napomina bezbożnika, zmazę sobie gotuje. 8 Nie karz naśmiewcy, aby cię nie miał w nienawiści, karć mądrego, a będzie cię miłował. 9 Daj mądremu sposobność, a przyczyni mu się mądrości, nauczaj sprawiedliwego, a pospieszy się wziąć. 10 Początkiem mądrości bojaźń Pańska, a umiejętność świętych roztropnością. 11 Bo przeze mnie pomnożą się dni twoje przyczynią się tobie lata żywota. 12 Jeśli będziesz mądry, będziesz nim sam dla siebie, a jeśli będziesz naśmiewcą, sam szkodę poniesiesz. 18. BIESIADA GŁUPOTY (9,13-18). 13 Niewiasta głupia i wrzaskliwa, i pełna ponęt, a nic zgoła nie umiejąca, 14 usiadła we drzwiach domu swego na stołku, na wyższym miejscu w mieście, 15 aby wołać przechodzących ulicą i idących drogą swoją : 16 Kto jest maluczki, niechaj zstąpi do mnie. A do głupiego rzekła: 17 Wody kradzione słodsze są, a chleb kryjomy smaczniejszy. 18 A nie wiedział, że tam są olbrzymi, i w głębokościacłl otchłani goście jej. CZĘŚC II (10,1- 31,31) SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA I. Pierwszy zbiór Salomona. (10,1 - 22,16) Przypowieści Salomonowe. 10 1 Mądry syn rozwesela ojca, a syn głupi zgryzotą jest matce swojej. 2 Nic nie pomogą skarby niegodziwie zdobyte, lecz sprawiedliwość wybawi od śmierci. 3 Nie udręczy Pan głodem duszy sprawiedliwego, a zasadzki bezbożnych wywróci. 4 Ubóstwo sprawiła ręka leniwa, a ręka mocnych bogactwa gotuje. Kto się wspiera na kłamstwach, ten pasie wiatry, i on też ściga latające ptaki. 5 Kto zbiera we żniwa, jest synem mądrym, ale synem pohańbienia, kto śpi w lecie. 6 Błogosławieństwo Pańskié nad głową sprawiedliwego, a nieprawość usta bezbożnych pokrywa. 7 Pamięć sprawiedliwego chwalebna, ale imię bezbożnych zginie. 8 Mądry sercem przyjmuje przykazania, głupi bywa bity wargami. 9 Kto chodzi w prostocie, bezpiecznie chodzi, lecz kto na przewrotne drogi się puszcza, będzie wyjawiony. 10 Kto mruga okiem, przyniesie żal, a głupi wargami będzie bity. 11 Żródłem życia usta sprawiedliwego, a usta bezbożnych nieprawość pokrywają. 12 Nienawiść wzbudza swary, a wszystkie występki miłość zakrywa. 13 W ustach mądrego znajduje się mądrość, a kij na grzbiecie tego, któremu nie staje serca. 14 Mądrzy tają umiejętność, lecz usta głupiego są bliskie pohańbienia. 15 Majętność bogatego miastem obronnym jego, strachem dla ubogich niedostatek ich. 16 Robota sprawiedliwego ku żywotowi, ale urodzaj bezbożnego ku grzechowi. 17 Droga do żywota strzegącemu karności, lecz kto opuszcza przestrogi, błądzi. Dobre i złe skutki mowy (10,18-26). 18 Wargi kłamliwe tają w sobie nienawiść; kto mówi potwarz, głupi jest. 19 W wielomówności nie obejdzie się bez grzechu, lecz kto miarkuje swe wargi, bardzo roztropny jest. 20 Srebrem wybornym język sprawiedliwego, ale serce bezbożnych nie jest nic warte. 21 Wargi sprawiedliwego nauczają wielu, lecz którzy nieumiejętni są, w niedostatku serca pomrą. 22 Błogosławieństwo Pańskie czyni bogatymi, i nie przyłączy się do nich utrapienie. 23 Głupi jakby śmiejąc się popełnia zbrodnię, ale mądrością jest u męża przezorność. 24 Czego się boi bezbożnik, przyjdzie nań; sprawiedliwym dane będzie, czego pragną. 25 Jak chmura przechodząca przeminie bezbożnik, lecz sprawiedliwy jak fundament wieczny. 26 Jak ocet zębom, a dym oczom, tak leniwy tym, którzy go posłali. Nagroda sprawiedliwości (10,27-32). 27 Bojaźń Pańska dni przyczyni, a lata bezbożnych będą ukrócone. 28 Oczekiwaniem sprawiedliwych wesele, lecz nadzieja bezbożnych zginie. 29 Mocą prostego droga Pańska, a strachem dla tych, którzy źle postępują. 30 Sprawiedliwy na wieki nie będzie poruszony, a bezbożnicy mieszkać nie będą na ziemi. 31 Usta sprawiedliwego zrodzą mądrość, język przewrotnych zginie. 32 Wargi sprawiedliwego upatrują to, co się podoba, a usta bezbożnych rzeczy przewrotne. 11 1 Waga zdradliwa obrzydliwością jest u Pana; a ciężar sprawiedliwy upodobaniem jego. 2 Gdzie będzie pycha, tam będzie i hańba, a gdzie jest pokora, tam i mądrość. Owoce prawości i przewrotności ( I 1,3-8). 3 Prostota sprawiedliwych poprowadzi ich, ale podstępność przewrotnych spustoszy ich. 4 Nie pomogą bogactwa w dzień pomsty, ale sprawiedliwość wybawi od śmierci. 5 Sprawiedliwość prostego naprostuje drogę jego, a bezbożnik upadnie w swojej bezbożności. 6 Sprawiedliwość prawych wyzwoli ich, a niesprawiedliwi w zasadzkach swoich pojmani będą. 7 Gdy umrze człowiek bezbożny, ustanie wszystka nadzieja i oczekiwanie stroskanych zginie. 8 Sprawiedliwy z ucisku bywa wyrwany, a zamiast niego bezbożnik wydany będzie. Rola sprawiedliwego i niezbożnego w społeczeństwie ( t 1,9-16). 9 Obłudnik ustami zdradza przyjaciela swego, ale sprawiedliwi umiejętnością będą wybawieni. 10 Ze szczęścia sprawiedliwych będzie sig radowało miasto, a w zatraceniu bezbożnych będzie pochwała. 11 Błogosławieństwem sprawiedliwych wywyższy się miasto, a ustami bezbożnych wywróci się. 12 Kto gardzi przyjacielem swoim, jest ubogiego serca, a człowiek rozumny milczy. 13 Kto zdradliwie chodzi, objawia tajemnice, ale kto jest wiernego serca, tai to, z czym mu się przyjaciel zwierzył. 14 Gdzie nie masz rządcy, lud upadnie, a zbawienie tam, gdzie wiele rady. 15 Nieszczęście spadnie na tego, co za obcego ręczy, lecz kto się strzeże sideł, bezpieczny będzie. 16 Niewiasta nadobna dostąpi sławy, a mocarze będą mieć bogactwa. Dobroczynność i jej nagroda (11,17-19). 17 Dobrze czyni duszy swej człowiek miłosierny, a kto okrutny jest, odpędza i krewnych. 18 Bezbożnik czyni dzieło nietrwałe, a siejącemu sprawiedliwość zapłata wierna. 19 Łaskawość gotuje życie, a szukanie złego - śmierć. Los sprawiedliwego i bezbożnego (11,20-21). 20 Obrzydliwe jest Panu serce przewrotne, a upodobanie jego w tych, którzy w prostocie chodzą. 21 Ręka w ręce, nie ujdzie zły karania, ale potomstwo sprawiedliwych będzie zachowane. 22 Kolczyk złoty w pysku świni : niewiasta piękna a głupia. 23 Pragnieniem sprawiedliwych iest wszelkie dobro; oczekiwaniem bezbożników zapalczywość. 24 Jedni udzielają z własnego i bogatszynú się stają, a drudzy wydzierają nie swoje, a zawsze są w niedostatku. 25 Dusza, która błogosławi, utyje, a kto upaja, i sam też upojony będzie. 26 Kto kryje zboże, przeklnie go pospólstwo, lecz błogosławieństwo nad głową sprzedających. 27 Dobrze wstaje rano, kto szuka dobra, ale kto szuka zła, przygniecie go. 28 Kto ma ufność w bogactwach swoich, upadnie, a sprawiedliwi jak zielony liść zakwitną. 29 Kto zamieszanie wnosi w dom swój, odziedziczy wiatry, a kto głupi jest, będzie służył mądremu. 30 Owoc sprawiedllwego,jest drzewem żywota, a kto ma staranie o dusze, mądry jest. 31 Jeśli sprawiedliwy na ziemi ma odpłatę, o ileż bardziej bezbożny i grzeszny? 12 1 Kto miłuje karność, miłuje umiejętność, ale kto nienawidzi przygany, głupi jest. 2 Kto dobry jest, wyczerpie łaskę u Pana, ale kto ma ufność w myślach swoich, bezbożnie czyni. 3 Nie wzmocni się człowiek z bezbożności, a korzeń sprawiedliwych nie będzie poruszony. 4 Niewiasta pilna jest koroną dla męża swego, a zgnilizną w kościach jego ta, która czyni rzeczy godne sromoty. 5 Myśli sprawiedliwych są słuszne, a rady bezbożnych zdradliwe. 6 Słowa bezbożników czyhają na krew, usta sprawiedliwych wybawiają ich. 7 Obróć bezbożnych, a nie będzie ich, lecz dom sprawiedliwych stać będzie. 8 Z nauki swojej mąż będzie poznany, ale kto jest próżny i głupi, wzgardę zbierać będzie. 9 Lepszy jest ubogi, wystarczający sobie, aniżeli chełpliwy, który potrzebuje chleba. 10 Zna sprawiedliwy dusze bydła swego, a wnętrzności bezbożnych okrutne. 11 Kto uprawia ziemię swoją, będzie nasycony chlebem, ale kto się próżnowaniem bawi, bardzo głupi jest. Kto wesoły jest w zasiadaniu przy winie, w zamkach swoich zostawi sromotę. 12 Pragnienie bezbożnika jest wzmocnieniem niecnotliwych, lecz korzeń sprawiedliwych róść będzie. 13 Dla grzeehów warg zbliża się upadek złośliwego, lecz sprawiedliwy ujdzie ucisku. 14 Z owocu ust swoich każdy będzie napełniony dobrami i według uczynków rąk jego będzie mu oddane. 15 Droga głupiego słuszna w oczach jego, lecz kto mądry jest, słucha porady. 16 Głupi natychmiast gniew swój pokazuje, lecz kto krzywdę pokrywa, jest roztropny. Grzechy języka (12,17-14). 17 Kto mówi, co wie, jest świadkiem sprawiedliwym, ale kto kłamie, jest świadkiem zdradliwym. 18 Niejeden obiecuje i jak mieczem sumienia kłuty jest, a język mądrych daje zdrowie. 19 Warga prawdy trwać będzie na wieki, lecz kto jest świadkiem nagłym, gotuje sobie język kłamstwa. 20 Oszustwo jest w sercu tych, co myślą o złem, ale którzy radzą o pokoju, idzie za nimi wesele. 21 Nie zasmuci sprawiedliwego, cokolwiek nań przypadnie, lecz bezbożnicy będą pełni nieszczęścia. 22 Obrzydliwością są Panu wargi kłamliwe, a którzy wiernie postępują, podobają mu się. 23 Człowiek roztropny tai umiejętność, a serce głupich obwołuje głupstwo. 24 Ręka mocnych panować będzie, a która leniwa jest, pod hołdem będzie. 25 Smutek w sercu męża przygnębi go, a słowem dobrym uweselony bywa. 26 Kto nie zważa na szkodę z powodu przyjaciela, jest sprawiedliwy, lecz droga bezbożnych oszuka ich. 27 Oszukujący nie znajdzie zysku, a majętność człowieka będzie warta złota. 28 Na ścieżce sprawiedliwości życie, a droga błędna wiedzie do śmierci. 13 l Syn mądry - nauka ojcowska; a kto jest naśmiewcą, nie słucha, kiedy się go napomina. 2 Z owocu ust swoich człowiek będzie nasycony dobrami, ale dusza przestępców złośliwa. 3 Kto strzeże ust swoich, strzeże duszy swojej, lecz kto nierozważny jest w mówieniu, dozna szkody. 4 Chce i nie chce leniwiec, a dusza pracujących utyje. 5 Słowem kłamliwym będzie się brzydził sprawiedliwy, lecz bezbożnik zawstydza i zawstydzony będzie. 6 Sprawiedliwość strzeże drogi niewinnego, lecz bezbożność podchodzi grzesznika. 7 Jest jakoby bogaty, choć mc nie ma, i jest jakoby ubogi, choć ma wiele bogactw. 8 Okupem duszy męża bogactwa je o, lecz ubogi nie doznaje groźby. 9 Światłość sprawiedliwych uwesela, ale świeca bezbożnych zgaśnie. 10 Między pysznymi zawsze są swary, a którzy wszystko czynią z poradą, rządzą się mądrością. 11 Majęmość prędko nabyta umniejszy się, a która powoli bywa ręką zbierana, rozmnoży się. 12 Nadzieja, która się odwłóczy, trapi duszę ; drzewem żywota pożądanie wypełnione. 13 Kto uwłacza jakiej rzeczy, sam się na przyszły czas zobowiązuje, a kto się boi przykazania, w pokoju będzie mieszkał. Dusze zdradliwe błądzą w grzechach, ale sprawiedliwi są miłosierni i litują się. 14 Zakon mądrego zdrojem żywota, aby uniknąć upadku śmierci. 15 Nauka dobra da łaskę; na drodze gardzących przepaść. 16 Roztropny czyni wszystko z rozwagą, ale kto głupi jest, pokazuje głupotę. 17 Poseł bezbożnego wpadnie w nieszczęście, ale poseł wierny jest zdrowiem. 18 Nędza i sromota temu, który odrzuca przestrogę, ale kto słucha karcącego, wsławiony będzie. 19 Pragnienie, jeśli się spełni, rozkoszuje duszę ; brzydzą się głupi tymi, którzy się strzegą złego. 20 Kto chodzi z mądrym, mądry będzie, przyjaciel głupich stanie się im podobnym. 21Grzeszników goni nieszczęście, a sprawiedliwy otrzyma dobra. 22 Dobry zostawia dziedzicami synów i wnuków, a dla sprawiedliwego przechowuje się majętność grzesznego. 23 Obfita żywność na nowinach ojców, ale dla innych bywa zbierana bez rozsądku. 24 Kto oszczędza rózgi, nienawidzi syna swego, lecz kto go miłuje, ustawicznie go ćwiczy. 25 Sprawiedliwy je i nasyca duszę swoją, lecz brzuch bezbożnych nienasycony. 14 1 Mądra niewiasta buduje dom swój, a głupia í zbudowany rękami zepsuje. 2 Chodzący prostą drogą i bojący się Boga wzgardzony bywa od tego, który bezecną drogą chodzi. 3 W ustach głupiego kij pychy, lecz wargi mądrych strzegą ich. 4 Gdzie nie ma wołów, żłób próżny jest, a gdzie wiele zboża, tam jest jawna moc wołu. 5 Świadek prawdziwy nie kłamie, lecz nieprawdę powiada świadek zdradliwy. 6 Szuka naśmiewca mądrości, a nie znajduje; nauka roztropnych łatwa. 7 Idź przeciw mężowi głupiemu, a nie pozna warg mądrości. 8 Mądrością roztropnego jest rozumieć drogę swoją, a nieroztropność głupich błądzi. 9 Głupi będzie się śmiał z grzechu, a między sprawiedliwymi będzie mieszkała łaska. 10 Serce, które zna gorzkość duszy swojej, do wesela jego nie przymiesza się obcy. 11 Dom bezbożnych zgładzony będzie, lecz przybytki sprawiedliwych zakwitną. 12 Jest droga, która się zda człowiekowi sprawiedliwa, ale koniec jej prowadzi do śmierci. 13 Śmiech będzie zmieszany z żałością, a końcem wesela smutek zawładnie. 14 Drogami swymi nasycony będzie głupi, a nad nim będzie mąż dobry. 15 Prostoduszny wierzy każdemu słowu, roztropny rozważa kroki swoje. Syn zdradliwy nie będzie miał nic dobrego, ale słudze mądremu powiodą się sprawy i wyprostuje się droga jego. 16 Mądry boi się i odstępuje od złego, głupi lekceważy i dufa sobie. 17 Niecierpliwy czynić będzie głupstwo, a mąż podstępny obmierzły jest. 18 Naiwni posiądą głupotę, a roztropni będą czekać umiejętności. 19 Będą leżeć źli przed dobrymi, a bez bożnicy u drzwi sprawiedliwych. 20 Ubogi i bliskiemu swemu obmierzły będzie, ale przyjaciół bogaczów jest wielu. 21 Kto gardzi bliźmm swoim, grzeszy, ale kto ma litość nad ubogim, błogosławiony będzie. Kto wierzy w Pana, miłosierdzie miłuje. 22 Błądzą, którzy źle czynią; miłosierdzie i prawda gotują dobra. 23 Ze wszelkiej roboty będzie dostatek, ale gdzie słów wiele, tam często niedostatek. 24 Koroną mądrych bogactwa ich ; szaleństwem głupich nieroztropność. 25 Wybawia duszę świadek prawdziwy, a zdradliwy kłamstwa mówi. Bojaźń Pańska ufnością i zdrojem życia (14, 26-27). 26 W bojaźni Pańskiej mocne ufanie, i synowie jego nadzieję mieć będą. 27 Bojaźń Pańska zdrojem życia, aby uszli upadku śmierci. 28 W wielkości ludu godność królewska, a w garstce ludzi zelżywość książęcia. 29 Kto jest cierpliwy, wielką się mądrością rządzi, a kto niecierpliwy jest, wynosi swą głupotę. 30 Życiem ciała - zdrowie serca, próchnieniem kości - zazdrość. 31 Kto czyni krzywdę ubogiemu, urąga Stworzycielowi jego, a czci go, kto ma zmiłowanie nad ubogim. 32 Dla złości swej bezbożnik wygnany będzie, ale sprawiedliwy nadzieję ma przy śmierci swojej. 33 W sercu roztropnego spoczywa mądrość, i wszystkich nieuczonych wyćwiczy. 34 Sprawiedliwość wywyższa naród, ale grzech czyni ludzi nędzarzami. 35 Sługa roztropny miły jest królowi, niepożyteczny - gniew jego odczuje. 15 1Odpowiedź łagodna uśmierza gniew, ale mowa przykra pobudza. 2 Język mądrych zdobi umiejętność, usta głupich kipią głupotą. 3 Na każdym miejscu oczy Pańskie wypatrują dobrych i złych. 4 Język łagodny drzewem żywota, a nieumiarkowany zetrze ducha. 5 Głupi śmieje się z napomnienia ojca swego, lecz ·kto strzeże karności, roztropniejszym się stanie.W obfitej sprawiedliwości jest moc największa, a myśli bezbożnych będą wykorzenione. 6 Dom sprawiedliwego mocą wielką, a w dochodach bezbożnego zamieszanie. 7 Wargi mądrych siać będą umiejętność, serce głupich odmienne będzie. Bóg nienawidzi ofiar i czynów bezbożnego (15,8-9). 8 Ofiary bezbożnych obrzydłe Panu, modlitwy sprawiedliwych przyjemne. 9 Obrzydłością jest Panu droga bezbożnego; kto idzie za sprawiedliwością, jest umiłowany od niego. 10 Nauka jest zła dla opuszczającego drogę życia; kto nienawidzi karności, umrze. 11 Otchłań i zatracenie otwarte są przed Panem, o ileż więc bardziej serca synów człowieczych. 12 Człowiek zepsuty nie miłuje tego, kto go karci, i do mądrych nie idzie. 13 Serce wesołe rozwesela oblicze, w strapieniu serca duch upada. 14 Serce mądrego szuka nauki, a usta głupich karmią się nieumiejętnością. 15 Wszystkie dni ubogiego złe, myśl bezpieczna jak ustawiczne gody. 16 Lepsza jest odrobina z bojaźnią Pańską, niż wielkie skarby a nienasycające. 17 Lepiej jest być proszonym na jarzynę z miłością, niż na cielę tłuste z nienawiścią. 18 Mąż gniewliwy pobudza swary; kto cierpliwy jest, uśmierza wzbudzone. 19 Droga leniwych jak płot cierniowy, droga sprawiedliwych bez zawady. 20 Syn mądry uwesela ojca, a głupi człowiek gardzi matką swoją. 21 Głupota weselem głupiemu, a mąż mądry prostuje kroki swoje. 22 Rozpraszają się myśli, gdzie nie ma rady, ale gdzie jest wielu radzących, utwierdzają się. 23 Weseli się człowiek zdaniem ust swoich, a słowo, we własnym czasie wyrzeczone, jest bardzo dobre. 24 Ścieżka życia nad umiejętnym, aby się ustrzegł otchłani najgłębszej. 25 Dom pysznych Pan wywróci, a granice wdów utwierdzi. 26 Obrzydłością Panu myśli złe, a czysta mowa najpiękniejsza potwierdzona będzie od niego. 27 Wprawia w zamieszanie dom swój, kto za chciwością idzie, a kto nienawidzi darów, będzie żył. Przez miłosierdzie i wiarę bywają oczyszczane grzechy, a przez bojaźń Pańską odstępuje każdy od złego. 28 Serce sprawiedliwego rozmyśla o posłuszeństwie, usta bezbożnych opływają złością. 29 Daleko jest Pan od bezbożnych, a modlitw sprawiedliwych wysłucha. 30 Światłość oczu uwesela duszę, a dobra sława czyni tłustymi kości. 31 Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie. 32 Kto odrzuca karność, gardzi duszą swoją, ale kto przyjmuje karanie, panem jest serca. 33 Bojaźń Pańska jest ćwiczeniem mądrości, a sławę uprzedza pokora. 16 1 Człowieczą jest rzeczą duszę przygotować, a Pańską rządzić językiem. 2 Wszystkie drogi człowieka są jawne przed oczyma jego ; Pan jest, który waży duchy. 3 Objaw Panu uczynki twoje, a będą wyprostowane myśli twoje. 4 Pan wszystko zdziałał dla samego siebie, też i bezbożnika na zły dzień. 5 Obrzydły jest Panu każdy pyszny; choćby też ręka do ręki była, nie uchodzi karania. Początkiem drogi dobrej, czynić sprawiedłiwość, i milsza jest ona Bogu, niźli ofiary składać. 6 Miłosierdziem i prawdą nieprawość bywa odkupiona, a przez bojaźń Pańską unika się złego. 7 Gdy się podobają Panu drogi człowieka, wtedy i nieprzyjaciół jego przywiedzie do pokoju. 8 Lepsza jest odroblna ze sprawiedliwością niźli wielkie dochody z nieprawością. 9 Serce człowieka układa drogi swoje, ale Pańską jest rzeczą kierować krokami jego. Obowiązki królów i ich łaska (16,10-15). 10 Wyrocznia jest w wargach krółewskich, w sądzie nie błądzą usta jego. 11 Waga i szala - to sąd Pański, i dziełem jego wszystkie ciężarki w worku. 12 Obrzydliwi królowie, którzy źle czynią, bo sprawiedliwością umacnia się stolica. 13 Upodobaniem królów wargi sprawiedliwe; kto mówi dobrze, będzie umiłowany. 14 Gniew królewski to posłowie śmierci, a mąż mądry ubłaga go. 15 W wesołości twarzy królewskiej jest życie, a łaskawość jego jest jak deszcz późny. 16 Nabywaj mądrości, bo lepsza jest nad złoto, i nabywaj roztropności, bo droższa jest nad srebro. 17 Ścieżka sprawiedliwych odchyla się od złego; stróż duszy swej strzeże drogi swojej. 18 Przed zgubą idzie pycha, a przed upadkiem duch się wynosi...

>>>Kup "matura cd" !!!<<<